CO₂ Opvang en Opslag

6. Zou CO₂ diep in de oceanen opgeslagen kunnen worden?

• 6.1 Welke zijn de methoden voor opslag in de oceanen?
• 6.2 Wat zijn de mogelijke milieu-impacten en kosten van opslag in de oceaan?

6.1 Welke zijn de methoden voor opslag in de oceanen?

Vermits CO₂ oplosbaar is in water, vinden er natuurlijke uitwisselingen plaats tussen de atmosfeer en de oppervlakte van oceanen tot er een evenwicht bereikt is. Indien de atmosferische concentratie aan CO₂ stijgt, verwacht men dat de oceanen geleidelijk aan over meerdere eeuwen het bijkomende CO₂ zullen opnemen tot een nieuw evenwicht bereikt is. Het CO₂ zou eerst opgelost worden in de bovenste waterlagen en later vermengd worden met dieper gelegen oceaanwater. Op die manier hebben de oceanen 500 GtCO₂ opgenomen van de 1.300 GtCO₂, die de laatste 200 jaren in de atmosfeer als gevolg van menselijke activiteiten werden uitgestoten. Oceanen nemen momenteel ongeveer 7 GtCO₂ per jaar op. Het grootste deel van dat CO₂ bevindt zich in de bovenste oceaanlagen, die daardoor wat zuurder zijn geworden (een vermindering van de pH-waarde met 0,1). Tot dusver is er in feite geen verandering opgetreden in de zuurtegraad van diepe oceanen.

Opgevangen CO₂ zou eventueel rechtstreeks in de diepe oceanen geïnjecteeerd kunnen worden, waar het grootste deel ervan voor eeuwen geïsoleerd zou blijven van de atmosfeer. Dit zou kunnen gebeuren door CO₂ via pijpleidingen of schepen naar opslagplaatsen in de oceaan te brengen, waar het zou kunnen geïnjecteerd worden in de waterkolom of op de bodem van de oceaan. Het opgelost en gedispergeerd CO₂ zou op die manier opgenomen worden in de globale koolstofcyclus. Ideeën om CO₂ diep in de oceaan voor nog langere tijdsperioden op te slaan omvatten de vorming van vaste CO₂-hydraten en/of vloeibare CO₂-meren op de zeebodem, en het oplossen van alkalische mineralen zoals kalksteen om het zure CO₂ te neutraliseren. Meer in het Engels

6.2 Wat zijn de mogelijke milieu-impacten en kosten van opslag in de oceaan?

De injectie van enkele GtCO₂ zou zorgen voor een meetbare verandering van de oceaanchemie in de injectiezone, terwijl de injectie van honderden GtCO₂ eventueel zou kunnen zorgen voor meetbare veranderingen over het gehele oceaanvolume. De vermenging in de oceanen zou gedurende eeuwen zorgen voor een geleidelijke vrijgave van CO₂ in de atmosfeer. Experimenten hebben aangetoond dat de toevoeging van CO₂ mariene organismen dicht bij het injectiepunt of in CO₂-meren kan schaden. De langetermijneffecten van de rechtstreekse injectie van CO₂ verspreid over grote oceaanzones werden tot dusver nog niet bestudeerd. Men verwacht echter dat de verhoging van CO₂-concentraties en de verlaging van pH de impact op de oceaanecosystemen zouden verhogen en het is niet duidelijk of soorten en ecosystemen zich zouden aanpassen aan de chemische veranderingen.

De kosten van opslag in oceanen werden, op basis van de kosten van offshore pijpleidingen of schepen, plus elke bijkomende energiekost, op 6 tot 31 US$ per netto geïnjecteerde ton CO₂ geraamd. Voor korte afstanden (100 km van de kust), zou een vaste pijpleiding goedkoper zijn. Voor grotere afstanden (500 km van de kust) zou de injectie van op een schip of het transport per schip naar een platform, om het vervolgens te injecteren, interessanter zijn.

De globale en regionale verdragen inzake het mariene milieu, zoals het OSPAR-verdrag en het Verdrag van Londen, zijn eveneens van belang voor opslag in oceanen, maar het wettelijk statuut van intentionele opslag in oceanen werd nog niet vastgelegd.

De opslag in oceanen zou dus een ecologisch minder aanvaardbare en duurdere opslagoptie voor CO₂ zijn. De weinige onderzoeken naar de perceptie van het grote publiek die tot dusver werden gevoerd, tonen aan dat de bevolking grotere bezwaren heeft tegen de opslag in oceanen dan tegen geologische opslag. Meer in het Engels

Opmerking van de editor: omwille van de ecologische implicaties, wordt de opslag van CO₂ in oceanen gewoonlijk niet langer als een aanvaardbare optie beschouwd.