Talen:
Home » Europese Green Deal » Niveau 1

Krachtlijnen van de "Green Deal" van de Europese Commissie

Europese Green Deal Welkom pagina

Context - De Europese Unie heeft eind 2019 een Europese Green Deal gepubliceerd met beleidsrichtlijnen inzake klimaat en vervuiling

Dit zijn de belangrijkste voorstellen.


rapport geproduceerd in 2019 door Europese Commissie (EU): "De Europese Green Deal " 

  • Bron:EU (2019)
  • Samenvatting en details: GreenFacts
Laatste Update: 14 februari 2020

1. Inleiding

Deze mededeling over een Europese Green Deal voor de Europese Unie (EU) en haar burgers bevestigt het engagement van de Commissie om klimaat- en milieugerelateerde uitdagingen aan te gaan. Dit is cruciaal voor onze generatie, want de atmosfeer warmt op en de klimaatveranderingen blijven zich doorzetten. Een van de acht miljoen soorten op de planeet dreigt verloren te gaan, oceanen raken vervuild en bossen worden vernietigd.

2. Wat zijn de klimaatdoelstellingen van de Europese Green Deal?

De Commissie zal tegen maart 2020 de eerste Europese ‘Klimaatwet’ voorstellen, waarin de doelstelling van klimaatneutraliteit in 2050 in wetgeving wordt omgezet. Tegen de zomer van 2020 zal de Commissie ook een plan uitwerken om de uitstoot van broeikasgassen op een verantwoorde manier te verminderen, met als doelstelling een daling tegen 2030 met minstens 50% ten opzichte van 1990 (streefdoel is 55 %).

Om tot een klimaatneutrale en circulaire economie te komen, zullen we onze hele industrie anders moeten organiseren. Het duurt 25 jaar - een generatie - om een industriële sector en alle waardeketens te transformeren. Om in 2050 klaar te zijn, moeten beslissingen en acties de komende vijf jaar worden genomen.

De EU-Commissie zal samen met de lidstaten de inspanningen van de EU opvoeren om de huidige wetgeving en beleidsmaatregelen die relevant zijn voor de Europese Green Deal effectief uit te voeren, in het bijzonder de hervormingen voor een efficiënte prijsbepaling van koolstof in de economie.

3. Hoe kunnen die doelstellingen worden omgezet in beleid?

De uitdagingen zijn complex en onderling verbonden. Er is dan ook een krachtig en veelomvattend beleidsantwoord nodig dat de voordelen voor gezondheid, levenskwaliteit, veerkracht en concurrentievermogen probeert te maximaliseren. Het vereist intensieve1 coördinatie om de beschikbare synergieën op alle beleidsterreinen te benutten.

Alle acties en beleidsmaatregelen van de EU moeten daarom bijdragen aan de Europese Green Deal. De EU is al begonnen met het moderniseren en transformeren van de economie met het oog op klimaatneutraliteit. Tussen 1990 en 2018 verminderde het de uitstoot van broeikasgassen met 23%, terwijl de economie met 61% groeide.

1 Om niet te zeggen «systemische» ....

4. Welke aanvullende initiatieven spelen een rol in deze strategie?

Samen met de industriële strategie zal een nieuw actieplan voor de circulaire economie de EU-economie helpen moderniseren. De circulaire economie biedt immers tal van opportuniteiten, zowel in binnen- als in buitenland. De actie zal met name gericht zijn op hulpbronnenintensieve sectoren zoals textiel, bouw, elektronica en kunststof. Een beleid van duurzame producten kan daarnaast ook voor minder afval zorgen.

Een randvoorwaarde voor deze transitie is dat de EU toegang blijft hebben tot duurzame grondstoffen, met name kritieke grondstoffen die nodig zijn voor schone technologieën, digitale, ruimtevaart- en defensietoepassingen. Daarvoor is het nodig het aanbod van zowel primaire als secundaire hulpbronnen te diversifiëren.

Er zijn nog andere cruciale factoren om de duurzaamheidsdoelstellingen van de Europese Green Deal te bereiken. Zo zal de Europese Commissie de wetgeving met betrekking tot energieprestaties van gebouwen strikt handhaven en de ontwikkeling versnellen van digitale technologieën met impact op klimaat en milieu. Verder zal de Commissie in 2020 een strategie voor duurzame en slimme mobiliteit lanceren, strengere emissienormen vastleggen voor luchtverontreinigende stoffen van voertuigen met verbrandingsmotor en ook het voorstel voor een richtlijn gecombineerd vervoer herbekijken om er een effectief instrument van te maken ter ondersteuning van multimodale vrachtactiviteiten over het spoor en de binnenwateren. In de luchtvaart moeten de werkzaamheden ter goedkeuring van het voorstel van de Commissie voor een echt gemeenschappelijk Europees luchtruim worden hervat, aangezien dit zal bijdragen tot een significante vermindering van de luchtvaartemissies.

5. Wat zijn de initiatieven met betrekking tot voedsel en landbouw?

De Commissie zal de ‘Farm to Fork’ -strategie (“Van boer tot bord”) presenteren in het voorjaar van 2020 en een breed debat lanceren met belanghebbenden over alle stadia van de voedselketen. Dit moet de weg effenen voor het formuleren van een duurzamer voedselbeleid, waarbij de focus verlegd wordt van naleving naar duurzame praktijken.

6. Wat zal er gebeuren op het vlak van biodiversiteit?

De EU wil hier een sleutelrol spelen, en daarom zal de Commissie tegen maart 2020 een biodiversiteitsstrategie presenteren, met daaruit voortvloeiende specifieke maatregelen in 2021. De strategie zal het standpunt van de EU vastleggen op VN-niveau, met name voor de conferentie van de partijen (COP) over biodiversiteit2. De strategie zal zowel globale doelstellingen bevatten om de biodiversiteit te beschermen als verbintenissen om de belangrijkste oorzaken van biodiversiteitsverlies in de EU aan te pakken, en dit met meetbare objectieven.

Verder zal de EU-commissie in dit domein een nieuwe bosstrategie voorstellen gericht op instandhouding en herstel, en maatregelen op maritiem gebied voorstellen (duurzaam beheer zeeën en oceanen).

2 www.cbd.int/cop/ 

7. Wat zijn de doelstellingen van de Green Deal met betrekking tot vervuiling en afval?

De Commissie zal in 2021 een actieplan goedkeuren om de vervuiling van lucht, water en bodem tot nul terug te brengen. Tevens worden de EU-maatregelen herzien om de verontreiniging door grote industriële installaties te verminderen.

Bovendien zal de Commissie maatregelen voorstellen om de vervuiling aan te pakken die ontstaat door lozing van stedelijk afvalwater en door nieuwe of bijzonder schadelijke bronnen van vervuiling zoals micro-plastics en chemicaliën, met inbegrip van geneesmiddelen.

8. Welke financiële middelen zijn nodig om de Green Deal te realiseren?

De Commissie zal een investeringsplan voor een duurzaam Europa presenteren om te kunnen voldoen aan de aanzienlijke financieringsbehoeften. De EU-begroting zal hier een sleutelrol spelen. Daartoe worden nieuwe inkomstenstromen voorgesteld: zo zou 20% van de inkomsten uit de veiling van emissierechten in het kader van de EU-regeling voor emissiehandel, toegewezen worden aan de EU-begroting. Verder zal ten minste 30% van het InvestEU-fonds3 bijdragen tot de bestrijding van klimaatverandering.

Het is belangrijk dat de transitie op een sociaal rechtvaardige manier verloopt, en dat moet ook tot uiting komen in het beleid op EU- en nationaal niveau. Er komt een “fonds voor een rechtvaardige transitie” om kwetsbare regio’s, sectoren en werknemers bij te staan.

Op fiscaal vlak zal de Europese Green Deal de context scheppen voor brede belastinghervormingen in de lidstaten, waarbij subsidies voor fossiele brandstoffen verdwijnen en de belastingdruk verlegd wordt van arbeid naar vervuiling, rekening houdend met een aantal sociale overwegingen. Het voorstel van de Commissie voor een gerichter gebruik van btw-tarieven zou snel moeten worden aangenomen, zodat lidstaten die tarieven kunnen hanteren om milieuambities te realiseren.

3 https://europa.eu/investeu/home_nl 

9. Wat is het effect van duurzame ontwikkelingsverbintenissen op de EU-handelsovereenkomsten?

Het handelsbeleid kan de ecologische transitie van de EU ondersteunen. Verbintenissen inzake duurzame ontwikkeling hebben een steeds prominentere rol gekregen in EU-handelsovereenkomsten, en de Commissie zal haar inspanningen opvoeren voor de uitvoering en handhaving ervan, onder meer door de benoeming van een Chief Trade Enforcement Officer (hoofd handhaving voor de handel). De meest recente overeenkomsten van de EU bevatten allemaal een formele verbintenis van de partijen om de UNFCCC-overeenkomst van Parijs inzake klimaatactie4 te bekrachtigen en effectief uit te voeren. De Commissie stelt voor om van de naleving van de overeenkomst van Parijs een essentieel onderdeel te maken van alle toekomstige brede handelsovereenkomsten.

De betrokkenheid en het engagement van alle burgers en stakeholders zijn cruciaal voor het welslagen van de Europese Green deal. Daarom zal de Commissie tegen maart 2020 een Europees klimaatpact lanceren om het publiek te betrekken bij het project.

Verder denkt de Commissie eraan de Aarhus-verordening5 te herzien om de toegang tot administratieve en rechtelijke toetsing op EU-niveau te verbeteren voor burgers en NGO's die twijfels hebben bij de wettelijkheid van besluiten met gevolgen voor het milieu.

4 https://unfccc.int/ 
5 https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/ares-2018-2432060/public-c