De resultaten van de 14e vergadering van de Conferentie van de Partijen van het Internationaal Verdrag inzake biologische diversiteit

Inleiding

Tijdens haar 14e vergadering in 2018 evalueerde de Conferentie van de Partijen (COP) bij het Verdrag inzake biologische biodiversiteit de vooruitgang ten aanzien van de Aichi-biodiversiteitsdoelen en werkte zij aan de voorbereiding van het mondiale biodiversiteitskader voor de periode na 2020, met een werkprogramma, een begroting en scenario's voor de 2050 Visie.

1. Waarom is biologische diversiteit een belangrijk aandachtspunt?

Biologische diversiteit - of "biodiversiteit", de term die wordt gegeven aan de verscheidenheid van het leven op aarde en de natuurlijke patronen die het vormt - is het resultaat van miljarden jaren evolutie, gevormd door natuurlijke processen en, in toenemende mate, door de invloed van de mens. Het vormt het levensweb waarvan wij een integrerend deel zijn en waarvan wij zo volledig afhankelijk zijn.

Het is de combinatie van levensvormen en hun interacties met elkaar en met de rest van het milieu die de aarde tot een unieke bewoonbare plaats voor de mens heeft gemaakt.

Het verlies aan ecologische interacties leidt tot een intern onevenwicht van het ecosysteem, dat op zijn beurt de functies en diensten van het ecosysteem ernstig beperkt, met inbegrip van de levering van farmaceutische ingrediënten, biologische bestrijding, voedselbronnen en ziekteregulering. Momenteel wordt tussen 23 en 36% van de vogels, zoogdieren en amfibieën die als voedsel of geneesmiddel worden gebruikt, met uitsterven bedreigd.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

2. Wat waren de belangrijkste besluiten van de 14e Conferentie van de Partijen?

De visie voor 2050 (2050 Vision) van het strategisch plan "Leven in harmonie met de natuur" houdt in dat "tegen 2050 biodiversiteit wordt gewaardeerd, in stand gehouden, hersteld en verstandig gebruikt, waarbij ecosysteemdiensten in stand worden gehouden, een gezonde planeet wordt ondersteund en baten worden gecreërd die essentieel zijn voor alle mensen". De visie bevat elementen die kunnen worden vertaald in een langetermijndoelstelling voor biodiversiteit en een context bieden voor besprekingen over mogelijke biodiversiteitsdoelen voor 2030.

De drie doelstellingen van het Verdrag die in de 2050 Visie tot uiting komen ware:

• Het behoud van de biologische diversiteit;
• Het duurzame gebruik van de bestanddelen van deze biologische diversiteit;
• De eerlijke en billijke verdeling van de baten die voortvloeien uit het gebruik van genetische rijkdommen;

En deze doelstellingen zouden ook verruimd kunnen worden tot bredere sociaal-economische doelstellingen die door een combinatie van maatregelen te verwezenlijken zijn.

In alle conclusies van de COP wordt ook gewezen op de dringende noodzaak van een meer samenhangende aanpak van biodiversiteit en klimaatverandering en van meer integrerende (of holistische of systemische) operationele methoden om de doelstellingen te bereiken.

Dit vereist transformationele gedragsveranderingen op alle niveaus: producenten en consumenten, regeringen en bedrijven, om er met name voor te zorgen dat de gevolgen van de klimaatverandering voor de biodiversiteit daadwerkelijk worden beperkt.

De vier belangrijkste besluiten van de COP waren dan ook om de Partijen aan te moedigen:

1. Sectoroverschrijdende dialogen en gezamenlijke opleidingen over duurzaam beheer van wilde dieren en planten te organiseren tussen de betrokken sectoren;
2. Het bevorderen en vergemakkelijken van het gebruik van monitoringinstrumenten en gegevensbanken door Partijen, andere regeringen en relevante organisaties;
3. Verdere evaluatie van multidisciplinaire benaderingen om te komen tot een betere kennis van het gebruik van en de handel in in het wild levende dieren en planten;
4. Het toetsen en versterken van wettelijke kaders, het aanwijzen en bevorderen van beste praktijken voor duurzaam beheer en gebruik van in het wild levende dieren en planten.

Er is ook een procedure ingesteld om de transparantie te vergroten en bij te dragen tot het waarborgen van de wetenschappelijke integriteit en onafhankelijkheid van het werk van de groepen deskundigen van de COP, zodat zij hun conclusies en aanbevelingen kunnen opstellen met geloofwaardige, empirisch onderbouwde en evenwichtige informatie voor het nemen van besluiten.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

3. Welke maatregelen moeten worden geïntegreerd in internationaal beleid met betrekking tot biodiversiteitsbescherming?

Er werd onderstreept dat maatschappelijke en disruptieve technologische ontwikkelingen een positieve bijdrage kunnen leveren tot duurzaamheidstransities met betrekking tot biodiversiteit, maar deze ook kunnen tegenwerken. De maatregelen die in een internationale "beleidsmix" moeten worden overwogen, hangen af van de behoeften en prioriteiten van de landen en belanghebbenden die in het verslag worden belicht.

De passende trajecten en scenario-analyses die in een dergelijke diverse "beleidsmix" worden ontwikkeld, moeten worden toegesneden op regionale, nationale of lokale omstandigheden en een participatieve aanpak omvatten bij de capaciteitsopbouw voor besluitvorming binnen deze scenario's.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

4. Wat stelt de COP voor om de impact van de energie-, mijnbouw-, infrastructuur-, productie- en verwerkingssectoren op de biodiversiteit te verminderen?

De COP moedigt de Partijen aan, en verzoekt de regeringen en de betrokken stakeholders (publiek en privé) om:

1. Een strategische langetermijnaanpak vast te stellen voor de integratie van biodiversiteit door toepassing van beste praktijken inzake milieueffectbeoordelingen ;
2. Bestaande instrumenten te evalueren en, waar nodig, te gebruiken;
3. Een mitigatiehiërarchie toe te passen bij het plannen en ontwerpen van nieuwe projecten en de wettelijke kaders te evalueren en te actualiseren;
4. De volledige en daadwerkelijke participatie van de betrokken sectoren en stakeholders te bevorderen, met inbegrip van inheemse volkeren en plaatselijke gemeenschappen, de academische wereld, vrouwen en jongeren;
5. In voorkomend geval te voorzien in doeltreffende stimulansen en passende bestuursmechanismen, en de mogelijkheden om bij de planning en ontwikkeling van steden een ecosysteemgerichte aanpak te hanteren, te evalueren en na te streven
6. Multilaterale ontwikkelingsbanken, verzekeringsmaatschappijen en het bedrijfsleven uit te nodigen.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

5. Wat beveelt de COP aan voor de bestrijding van invasieve en uitheemse soorten?

In deze specifieke context dringt de COP er bij de Partijen en andere regeringen op aan onopzettelijke introducties van invasieve uitheemse soorten die verband houden met de handel in levende organismen te voorkomen door coördinatie met de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor douane, grenscontroles en sanitaire en fytosanitaire maatregelen en andere relevante bevoegde instanties op nationaal en regionaal niveau.

Wanneer onopzettelijke introductie wordt geconstateerd, moeten de staten het toezicht intensiveren om te voorkomen dat invasieve soorten zich verder verspreiden, en snel optreden om de invasieve soorten onder controle te krijgen, in te dammen en zo mogelijk uit te roeien.

De COP moedigt de partijen ook aan en verzoekt de regeringen een lijst van gereglementeerde invasieve uitheemse soorten op te stellen en te delen, in voorkomend geval op basis van de resultaten van een risicoanalyse.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

6. Wat beveelt de COP aan met betrekking tot gezondheid en klimaatverandering in relatie tot biodiversiteit?

Met betrekking tot biodiversiteit in relatie tot gezondheid, verzoekt de COP de Partijen en regeringen:

• Een holistische aanpak te integreren in hun nationale biodiversiteitsstrategieën en -actieplannen door doeltreffend gebruik te maken van de richtsnoeren voor de integratie van biodiversiteitsoverwegingen in de "One Health"-benadering;
• De dialoog te bevorderen tussen de ministeries en agentschappen die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidssectoren, teneinde deze geïntegreerde benaderingen te bevorderen;
• Verdere ontwikkeling van instrumenten voor communicatie, educatie en bewustmaking van het publiek.
• Het bieden van effectieve stimulansen in de gezondheidssector om biodiversiteit te mainstreamen;
• De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) te verzoeken de ontwikkeling en uitvoering van maatregelen, richtsnoeren en instrumenten verder te ondersteunen.

Op het gebied van klimaatmaatregelen heeft de COP vrijwillige richtsnoeren aangenomen voor de opzet en doeltreffende uitvoering van op ecosystemen gebaseerde benaderingen voor de aanpassing aan de klimaatverandering en de beperking van het risico op rampen. Daarin wordt met name aanbevolen om regio's, ecosystemen en componenten van de biodiversiteit te identificeren die bijzonder kwetsbaar zijn of zullen worden voor dergelijke klimaatveranderingen. Ook hier moeten holistische, op ecosystemen gebaseerde benaderingen worden aangemoedigd, aangezien biodiversiteit de sleutel is tot het behoud van hun veerkracht.

Ook moedigt zij de partijen, regeringen en betrokken organisaties aan om rekening te houden met binnenlandse prioriteiten, omstandigheden en capaciteiten, en gebruik te maken van deze vrijwillige richtsnoeren bij het opzetten en uitvoeren van dergelijke op ecosystemen gebaseerde benaderingen, onder meer in het kader van de 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties en de benaderingen van het Intergouvernementeel Platform voor wetenschap en beleid inzake biodiversiteit en ecosystemen.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

7. Wat waren de belangrijkste besluiten en aanbevelingen van de COP met betrekking tot bestuivers, het aanbod van wild vlees en mariene biodiversiteitskwesties?

7.1 Bestuivers

Bestuivers en bestuivingsdiensten worden van vitaal belang geacht en zijn van cruciaal belang voor alle ecosystemen. Maar de laatste decennia is een sterke afname van sommige bestuiversgroepen waargenomen, ook in de meest kwetsbare biomen en landbouwsystemen.

De COP heeft erop aangedrongen dit kritieke probleem aan te pakken en daarbij bijzondere aandacht te besteden aan het risico van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. Passende internationale en nationale beleidsmaatregelen zijn dus nodig om een doeltreffend klimaat te scheppen dat de activiteiten van landbouwers, landbeheerders, imkers, de particuliere sector en de civiele samenleving ondersteunt.

7.2 Aanbod van wild vlees

Voor wild vlees moet een verantwoorde consumptie van gecertificeerd duurzaam geproduceerd vlees worden bevorderd, aangezien certificering kan bijdragen tot de instandhouding en het duurzaam gebruik van in het wild levende soorten door de keuze van de consument voor duurzame producten te bevorderen. Hiertoe wordt een technische leidraad voorgesteld die in overeenstemming is met het actieplan inzake normaal duurzaam gebruik in het kader van het verdrag. Een lokale bestuursinstantie zou dan verantwoordelijk moeten worden gemaakt voor elke landgebruikzone.

7.3 Biodiversiteit in zee en aan de kust

Wat meer specifiek de biodiversiteit van zeeën en kusten betreft, dringt de COP er bij de Partijen op aan:

• De gevolgen van afval op zee te voorkomen, tot een minimum te beperken en te verzachten;
• De mogelijke gevolgen van diepzeemijnbouw voor de mariene biodiversiteit aan te pakken
• De biodiversiteit in koudwatergebieden te beschermen.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

8. Wat heeft de COP besloten met betrekking tot synthetische biologie en de potentiële problemen daarvan?

Synthetische biologie¹ omvat een breed scala van verschillende biotechnologische toepassingen, bijvoorbeeld wat bij het grote publiek bekend staat als genetisch gemodificeerde organismen of GGO's.

De COP heeft nota genomen van de conclusies van de ad hoc groep van technische deskundigen inzake synthetische biologie dat, gezien de huidige onzekerheden met betrekking tot gemanipuleerde genen, de vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming van autochtone bevolkingsgroepen en plaatselijke gemeenschappen gerechtvaardigd kan zijn wanneer wordt nagedacht over de mogelijke introductie van organismen met gemanipuleerde genen die van invloed kunnen zijn op hun traditionele kennis, innovatie, praktijken, middelen van bestaan en gebruik van land en afval.

De COP roept derhalve op tot toepassing van een voorzorgsbenadering, overeenkomstig de doelstellingen van het verdrag en rekening houdend met de huidige onzekerheden betreffende genmanipulatie.

(Zie meer details op niveau 2 van deze highlights)

¹ Synthetische biologie is een multidisciplinair onderzoeksgebied dat ernaar streeft nieuwe biologische onderdelen, apparaten en systemen te creëren, of systemen die reeds in de natuur voorkomen een nieuw ontwerp te geven. Het is een tak van wetenschap die een brede waaier van methodologieën uit verschillende disciplines omvat, waaronder biotechnologie, genetische manipulatie, moleculaire biologie en engineering.